Corocznie, zwłaszcza między listopadem i kwietniem, zmagamy się z groźną wirusową chorobą – grypą ptaków. Jest to choroba o gwałtownym przebiegu, atakująca zarówno ptaki dzikie (np. łabędzie, dzikie kaczki i gęsi, myszołowy) jak i stada drobiu, które w takim przypadku podlegają obowiązkowej likwidacji, co wywołuje ogromne straty dla hodowców oraz budżetu państwa. W bieżącym roku, do chwili obecnej, zanotowaliśmy w Polsce 21 ognisk tej choroby w gospodarstwach utrzymujących ogółem 1 886 023 sztuk drobiu. W roku 2024 odnotowano 50 ognisk HPAI – zlikwidowano 3 232 086 sztuk drobiu. 

Ogniska HPAI zlokalizowane są również w województwie łódzkim – powiat sieradzki, zgierski i kutnowski, w woj. wielkopolskim – pow. kępiński, kaliski, kolski
Wśród dominujących objawów chorobowych należy wymienić: utratę apetytu, biegunkę, duszności, obrzęk zatok, zmniejszoną produkcja jaj, zmniejszenie pragnienia, paraliż nóg i skrzydeł, wybroczyny, drgawki, skręt szyi. Hodowcy drobiu, którzy zauważą w swoich stadach podobne objawy powinni natychmiast zgłosić się do lekarza weterynarii.
Aby skutecznie przeciwdziałać pojawieniu się choroby hodowcy są zobowiązani stale zachowywać szczególną ostrożność, wnikliwie obserwować ptaki i stosować odpowiednie środki bioasekuracji minimalizujące ryzyko przeniesienia wirusa grypy ptaków do gospodarstwa, a zwłaszcza:

• przetrzymywać drób na ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem uniemożliwienia kontaktu z dzikim ptactwem,
• przechowywać paszę w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem,
• karmić i poić drób w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu dzikie ptaki,
• stosować w gospodarstwie odzież i obuwie ochronne oraz po każdym kontakcie z drobiem lub dzikimi ptakami umyć ręce wodą z mydłem,
• stosować maty dezynfekcyjne w wejściach i wyjściach z budynków, w których utrzymywany jest drób.

(obwiązki posiadacza drobiu wynikają z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2022 r. w spawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (Dz. U. z 2022 r. poz. 768))

Istotnym elementem walki z tą chorobą jest możliwość wczesnej identyfikacji zagrożenia poprzez monitoring padłych dzikich ptaków w celu potwierdzenia lub wykluczenia obecności wirusa w środowisku. W związku z powyższym konieczne jest zintensyfikowanie monitoringu biernego u dzikich ptaków, skoncentrowanego na grupach ryzyka – głównie gęsi, łabędzie, kaczki, ptaki drapieżne. W przypadku znalezienia padłego dzikiego ptaka należy bezzwłocznie powiadomić Powiatowego Lekarza Weterynarii w Wieluniu, Urząd Gminy bądź lekarza weterynarii wolnej praktyki o tym fakcie, jednocześnie bezwzględnie przestrzegać zasady pozostawienia zwłok w miejscu ich odnalezienia.

HPAI - zasady ochrony drobiu przed chorobą

ZALECENIA DLA DROBNOTOWAROWYCH HODOWCÓW DROBIU - CHÓW PRZYZAGRODOWY

• karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
• przetrzymywanie drobiu na ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem uniemożliwienia kontaktów z dzikim ptactwem;
• odizolowanie od innego drobiu, kaczek i gęsi;
• przechowywanie paszy, w tym zielonki, w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem, uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem;
• unikanie pojenia ptaków i czyszczenia kurników wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
• zgłaszanie lekarzowi weterynarii, wójtowi, burmistrzowi, i innym organom władzy lokalnej zaobserwowanego spadku nieśności lub nagłych, zwiększonych padnięć drobiu;
• po każdym kontakcie z drobiem lub ptakami dzikimi umycie rąk wodą z mydłem;
• używanie odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przy czynnościach związanych z obsługą drobiu;
• osobom utrzymującym drób w chowie przyzagrodowym, aby nie były zatrudniane w przemysłowych fermach drobiu.

ZALECENIA DLA HODOWCÓW GOŁĘBI

• karmienie i pojenie gołębi w sposób wykluczający dostęp ptaków dzikich;
• przechowywanie paszy w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem.

ZALECENIA DLA PRZEMYSŁOWYCH PRODUCENTÓW DROBIU

• przetrzymywanie ptaków w odosobnieniu (obowiązkowo w okresie wiosennych oraz jesiennych wędrówek dzikich ptaków) lub na wolnej, ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem ograniczenia kontaktu z dzikim ptactwem;
• karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
• zielonki stosowane w karmieniu drobiu wodnego (kaczki i gęsi), szczególnie w okresie wiosennych oraz jesiennych wędrówek dzikich ptaków, nie mogą pochodzić z terenów wysokiego ryzyka zanieczyszczenia ich wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków, z okolic zbiorników wodnych, bagien, i innych miejsc stanowiących ostoję ptaków dzikich;
• szczelne przykrycie pojemników z karmą i wodą do picia lub przetrzymywanie ich wewnątrz budynków, a także unikanie pojenia ptaków i czyszczenia pomieszczeń wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
• ograniczenie przemieszczania się osób postronnych oraz zwierząt pomiędzy obiektami, w których przechowywana jest karma dla zwierząt a obiektami, w których bytuje drób;
• rozłożenie przed wejściami do budynków, gdzie utrzymywany jest drób mat nasączonych środkiem dezynfekcyjnym;
• wprowadzenie zakazu wjazdu pojazdów na teren fermy, poza działaniami koniecznymi np. dowóz paszy, odbiór drobiu do rzeźni lub przez zakład utylizacyjny;
• obowiązkową dezynfekcję pojazdów wjeżdżających;
• rozłożenie mat dezynfekcyjnych przed wjazdem i wejściem na teren gospodarstwa;
• używanie odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przy czynnościach związanych z obsługą drobiu;
• wprowadzenie obowiązku przeprowadzania dokładnego mycia i dezynfekcji rąk przed wejściem do obiektów, w których utrzymuje się drób;
• brak kontaktu pracowników ferm drobiu z innym ptactwem np. kurami, gołębiami.

DODATKOWE ZALECENIA GŁÓWNEGO LEKARZA WETERYNARII

• słomę, która będzie wykorzystywana w chowie ściółkowym należy zabezpieczyć przed dostępem dzikiego ptactwa (przetrzymywać w zamkniętych pomieszczeniach, zadaszyć itp.);
• należy regularnie przeglądać wszelkie połączenia i rury (silosy paszowe) pod kątem obecności zanieczyszczeń np. odchodami dzikich ptaków;
• należy eliminować wszelkie możliwe do usunięcia nieszczelności budynków inwentarskich (umieścić siatki w oknach i otworach, zabezpieczyć kominy wentylacyjne);
• nie należy tworzyć sztucznych zbiorników wodnych na terenie gospodarstwa (np. oczka wodne), a istniejące należy zabezpieczyć przed dostępem dzikiego ptactwa;
• nie należy dokarmiać dzikiego ptactwa na terenie gospodarstwa (usunąć karmniki);
• jeżeli na terenie gospodarstwa znajdują się drzewa owocowe należy jak najczęściej usuwać opadłe owoce.